Tận dụng Akash phá vỡ rào cản tập trung trong Web3

Khi một giao thức hoàn toàn phụ thuộc vào số ít nhà cung cấp đám mây tập trung, toàn bộ mục đích phi tập trung của giao thức sẽ bị xói mòn. Với Akash, các giao thức có thể phi tập trung hóa cơ sở hạ tầng của họ và giảm thiểu phụ thuộc vào các nhà cung cấp đám mây lớn.

Điểm chính:

• Akash giúp dự án giảm phụ thuộc vào các nhà cung cấp đám mây lớn, đồng thời tăng khả năng chống chịu và phân cấp của cơ sở hạ tầng blockchain cốt lõi.
• Akash tạo điều kiện cho các nhà phát triển xây dựng ứng dụng phi tập trung hoàn thiện thông qua quan hệ đối tác với dự án cơ sở hạ tầng Web3 khác, củng cố vị thế nền tảng đám mây gốc Web3 hàng đầu.
• Công cụ đám mây của Akash được nhiều dự án sử dụng để chạy full node/ validator node, công cụ khai thác, phần mềm trung gian và fron-end.
• Việc bổ sung GPU vào nền tảng Akash sẽ tăng năng lực xử lý, vốn đòi hỏi nhiều dữ liệu như máy học (machine learning, kết xuất (rendering) và chơi game trên đám mây. 
• Mạng lưới Akash tiếp tục phát triển bất chấp thị trường bear (giảm giá), với lượng sử dụng tăng 41% kể từ đầu năm 2022.

Tiền đề ban đầu của Web3 là xây dựng hệ thống phân tán mở phi tập trung, không cần tin cậy và an toàn. Bằng cách nhấn mạnh mục tiêu ban đầu của Web1, đặc biệt là các giao thức mở phi tập trung do cộng đồng quản lý, Web3 hướng đến tái tạo một mạng lưới Internet loại bỏ tất cả vấn đề tập trung từng cản trở Web2. Tuy nhiên, hầu hết Web3 hiện vẫn được xây dựng trên cùng một nền tảng đám mây tập trung với các công ty Web2.

Phần lớn thành phần của cơ sở hạ tầng Web3, tức full node, validator node và phần mềm trung gian, đều được vận hành trên máy chủ của những công ty công nghệ lớn như Amazon Web Services (AWS), Google Cloud Platform (GCP) và Microsoft Azure. Ba công ty này chiếm đến 64% thị phần đám mây. Vì vậy, trên thực tế, các hệ thống phi tập trung thực ra cũng chẳng phi tập trung bao nhiêu. Nếu chúng ta mong muốn DeFi trở thành giải pháp phi tập trung cho hệ thống tài chính, thì liệu xây dựng tất cả mọi thứ trên một nền tảng AWS có hợp lý hay không?

Cuộc sống của chúng ta đã được đơn giản hóa đáng kể nhờ có đám mây và rõ ràng công cụ này sẽ không bị thay thế bởi những người tự khởi chạy node/ máy chủ của riêng mình. Trước tình thế đó, cần có một giải pháp phi tập trung cho đám mây để xây dựng được giao thức và ứng dụng không cần cho phép (permissionless) và chống kiểm duyệt.

Akash là một marketplace điện toán đám mây (deCloud) phi tập trung kết nối những người dùng muốn tìm kiếm tài nguyên máy tính với các nhà cung cấp có nhiều năng lực tính toán. Giao thức nhằm xây dựng một giải pháp không cần cho phép và tự chủ cho các dịch vụ đám mây vốn quá tập trung ngày nay. Với ước tính khoảng 7,2 triệu trung tâm dữ liệu trên toàn thế giới, Akash đặt mục tiêu tận dụng lượng công suất máy chủ chưa được sử dụng để cung cấp các giải pháp thay thế với chi phí thấp hơn.

Thiếu phi tập trung trong Web3

Có hai vấn đề chính ảnh hưởng đến tính bền vững và phi tập trung của dự án Web3:

1. Phần lớn cơ sở hạ tầng cốt lõi của blockchain, bao gồm node và validator, được lưu trữ trên máy chủ đám mây của một số công ty công nghệ lớn.
2. Giao thức front-end và phần mềm trung gian thường được lưu trữ trên cùng một nhà cung cấp dịch vụ đám mây.

Sự phụ thuộc vào các nhà cung cấp đám mây lớn để chạy cơ sở hạ tầng Web3 đã dẫn đến việc Web3 được xây dựng xung quanh các điểm thắt tương tự như Web2. Điều này làm giảm nghiêm trọng đặc tính chống phân mảnh và chống kiểm duyệt của giao thức, gây ra nhiều lỗ hổng và rủi ro.

Xem xét sự cố node của hai giao thức lớn, vấn đề thiếu phi tập trung càng trở nên rõ nét. Trên Ethereum, 65% node được vận hành bởi những trung tâm dữ liệu. Trong số đó, 63% được chạy bởi ba nhà cung cấp đám mây lớn (AWS, Hetznet và OVH), nổi bật là AWS bao phủ đến 43%. Về phía Solana, 67% node được chạy trên ba nhà cung cấp đám mây lớn nêu trên. 

Ngoài ra, nhiều dự án cũng sử dụng các nhà cung cấp đám mây lớn để lưu trữ phần mềm trung gian và front-end cho trang web và ứng dụng của họ. Nếu giao diện của một dự án, nơi phần lớn người dùng tương tác với các hợp đồng on-chain, được lưu trữ trên AWS, thì giao thức back-end phi tập trung như thế nào cũng không quan trọng vì AWS có thể đóng front-end. Giao diện front-end tập trung cũng cho phép nhóm dự án kiểm soát cách tương tác với một giao thức. Điều này được thể hiện khi Uniswap Labs xóa một số token nhất định được hỗ trợ bởi giao thức thông qua giao diện front end do nguyên nhân pháp lý. Cuối cùng, việc sử dụng một nhà cung cấp đám mây tập trung khiến giao thức gặp rủi ro ngừng hoạt động do phụ thuộc quá lớn vào nhà cung cấp. Vụ việc của dYdX vào tháng 12 năm ngoái là ví dụ điển hình.

Khi phần lớn cơ sở hạ tầng Web3 được đặt trên số ít máy chủ của nhà cung cấp dịch vụ đám mây, nguy cơ các công ty công nghệ lớn và cơ quan kiểm duyệt đóng cửa những giao thức này cũng tăng lên. Ngoài ra, mức độ tập trung cao làm tăng khả năng các cơ quan quản lý tận dụng cơ hội kìm chân ngành công nghiệp dưới vòng quản lý của họ. Đây là lý do tại sao rất nhiều luật sư đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phân cấp giao diện front-end Web3 như một nhân tố tấn công chính.

Nền tảng đám mây gốc Web3

Với các node đóng vai trò xương sống của mạng lưới, điều quan trọng là phải đảm bảo cơ sở hạ tầng được phân phối trên nhiều nhà cung cấp đám mây. Một trong những điểm hấp dẫn nhất của Akash là khả năng tăng cường phân cấp dự án bằng cách đa dạng hóa nhà cung cấp đám mây. Akash mang lại cho người dùng đến 32 lựa chọn. Nếu một nhà cung cấp chấm dứt hợp đồng với Akash hoặc cố gắng kiểm duyệt bạn, bạn chỉ cần triển khai lại vào một nhà cung cấp dịch vụ khác trong vài phút.

Khi sử dụng nền tảng đám mây truyền thống, chúng ta thường cần phải lập một tài khoản để tiếp cận các dịch vụ. Chúng ta không chỉ cần phải nhập hàng loạt thông tin cá nhân, trong đó có thẻ tín dụng, mà còn tiềm ẩn rủi ro khi chỉ có một người kiểm soát quá trình triển khai. Vì Akash là một nền tảng đám mây gốc Web3, các dự án có thể tự quản lý việc triển khai mà không cần KYC.

Một trong những tính năng chính của Akash là khả năng truy cập đa đám mây liên tục. Akash giúp việc lưu trữ trên nhiều nhà cung cấp đám mây trở nên đơn giản, do đó ngăn ngừa đáng kể lỗi. Khi dùng nền tảng đám mây truyền thống, người ta sẽ phải tìm kiếm các công ty bên ngoài để cung cấp thêm các dịch vụ đám mây, làm tăng thêm tính phức tạp trong quản lý triển khai. Đến với Akash, bạn có thể lưu trữ ẩn danh ứng dụng trên máy chủ Equinix (nhà cung cấp cơ sở hạ tầng định vị và trung tâm dữ liệu lớn nhất thế giới), máy chủ của hàng xóm hay bất kỳ máy chủ nào ở Châu Á. Đáng chú ý, mức phí của Akash rẻ hơn khoảng 70% so với AWS, GCP và Azure.

Đường đến trang web phi tập trung

Phong trào web phi tập trung (dWeb) mở rộng các giao thức phi tập trung hoặc back end trước đây. Zach Brown định nghĩa dWeb là:

"...tập hợp các giao thức được xếp chồng, có khả năng tương tác với nhau và hướng tới mạng lưới Internet thế hệ mới. Trên mạng này, ta thấy nhiều chain dành riêng cho ứng dụng (lưu trữ, tính toán, băng thông) và có thể hoán đổi mà không bị ảnh hưởng nếu bất kỳ lớp riêng lẻ nào trong tập hợp đó bị lỗi."

Các nhà phát triển cần quyền truy cập vào giải pháp full-stack Web3 phân tán để triển khai ứng dụng web thực sự phi tập trung. Stack phải bao gồm các dự án cơ sở hạ tầng có thể cung cấp hệ thống tên miền phi tập trung (DNS), thuật toán cho phần mềm trung gian và front-end, cùng một kho dữ liệu để sao lưu.

Thông qua nhiều quan hệ đối tác công nghệ, Akash có thể mở ra quyền truy cập vào giải pháp phi tập trung full-stack. Akash có quan hệ đối tác và tích hợp với Handshake, một DNS dựa trên blockchain; Filebase, một nền tảng lưu trữ đối tượng tương thích với S3 được cung cấp bởi nhiều mạng lưu trữ phi tập trung; và Skynet, một nền tảng lưu trữ phi tập trung và front-end thông qua Sia. Cùng với Akash, deCloud có thể cung cấp tất cả các lớp cần thiết để triển khai ứng dụng phi tập trung mà không cần đến bất kỳ nhà cung cấp dịch vụ tập trung nào.

Ứng dụng của Akash

Node 

Akash là một giải pháp tuyệt vời để vận hành các validator Proof-of-Stake (PoS). Akash hiện đang lưu trữ node cho Helium, Osmosis, KYVE và nhiều dự án khác. Là một dự án của Cosmos, Akash tập trung đơn giản hóa quy trình triển khai validator node cho các blockchain trong hệ sinh thái Cosmos bằng cách ra mắt Cosmos Omnibus. Cosmos Omnibus là một gói hình ảnh Docker được tiêu chuẩn hóa giúp đơn giản hóa quy trình triển khai node cho bất kỳ blockchain dựa trên Cosmos SDK nào trên Akash.

Vào tháng 4, Akash khởi chạy kho lưu trữ liên tục, cho phép dữ liệu có sẵn trong suốt thời gian hợp đồng, ngay cả sau khi khởi động lại nguồn. Lưu trữ liên tục là một tính năng có sẵn trong phần lớn hệ sinh thái đám mây công cộng và vô cùng lý tưởng cho khối lượng công việc đòi hỏi nhiều dữ liệu. Với tính năng này, Akash có thể chạy các full node blockchain và hỗ trợ ứng dụng được hỗ trợ bởi cơ sở dữ liệu. 

Front-end và phần mềm trung gian

Phần mềm trung gian hoạt động như cầu nối giữa người dùng, người xây dựng và ứng dụng. Người dùng tương tác với các blockchain và nhà phát triển để xây dựng ứng dụng. Phần mềm trung gian cũng cung cấp front-end thân thiện và nâng cao trải nghiệm người dùng tổng thể cho ứng dụng web cũng như ứng dụng phi tập trung. 

Thợ đào

Với mức giá phải chăng, Akash giúp mọi thợ đào coin đều có cơ hội dễ dàng tiếp cận. Trong khi một số nền tảng đám mây truyền thống hạn chế khai thác, các thợ đào đã sử dụng Akash để khai thác các dự án như Monero, Chia và PKT Cash.

DAO

Akash là một giải pháp máy chủ hoàn hảo cho các DAO. Nếu một DAO có trang web hoặc ứng dụng, thì DAO đó sẽ cần chỉ định một người đăng ký với nhà cung cấp đám mây tập trung. Việc này sẽ yêu cầu thông tin nhận dạng và thẻ tín dụng của người đó. Bên cạnh hy sinh tính ẩn danh, nó cũng dẫn đến rủi ro về key-man, tức một người có thể kiểm soát việc triển khai cho toàn bộ DAO. Với Akash, một ví multisig có thể được thiết lập cho nhiều người để kiểm soát triển khai mà không cần bất kỳ bước KYC nào.

GPU
(head2)

Akash đặt mục tiêu bổ sung thị trường GPU vào quý 2 năm 2022. Sau khi thành công, mạng sẽ có thể xử lý khối lượng công việc đòi hỏi nhiều dữ liệu như máy học, trí tuệ nhân tạo, render và chơi game trên đám mây. Các trường hợp ứng dụng mới được mở ra nhờ GPU trên Akash sẽ tăng nhu cầu mạng.

Tiến trình mạng

Trên Akash Network, hợp đồng thuê đại diện cho việc thuê tài nguyên máy tính từ một nhà cung cấp. Bất chấp thị trường giảm giá, Akash vẫn chứng kiến mức tăng trong số lượng hợp đồng thuê đang hoạt động. Hiện mạng lưới ghi nhận 542 hợp đồng thuê đang hoạt động, tăng 41% so với đầu năm.

Cộng đồng Akash đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của mạng lưới, cụ thể là hai ứng dụng Akashlytics và Praetor. Akashlytics là con đường dễ nhất và phổ biến nhất để triển khai trên Akash. Đây là công cụ triển khai do cộng đồng xây dựng, làm đơn giản hóa quy trình triển khai xuống còn vài phút. Trong khi đó, Praetor cung cấp ứng dụng web giúp người dùng trở thành nhà cung cấp đám mây cho mạng Akash một cách dễ dàng hơn. Praetor cũng hiển thị thời gian hoạt động của từng nhà cung cấp trên mạng, cho phép người dùng quyết định nên lưu trữ với nhà cung cấp nào.

Ngoài ra, những dự án tiêu biểu của Akash được biểu hiện dưới dạng danh sách những ứng dụng mẫu có thể dễ dàng triển khai với Akashlytics. Danh sách bao gồm các hình ảnh Docker của front-end DeFi cho các dự án như Uniswap, Serum và Curve. Ngoài ra, ta còn có thể thấy hình ảnh Docker cho các game như Pac-Man, Super Mario và Tetris. Cùng nhau, các công cụ và tài nguyên này tiếp tục cho phép cả hai bên cung và cầu của mạng phát triển.

Tổng kết

Cơ sở hạ tầng blockchain là lớp cơ sở của toàn bộ hệ sinh thái. Vì vậy, nền tảng được xây dựng bắt buộc phải ổn định. Khi một giao thức hoàn toàn phụ thuộc vào số ít nhà cung cấp đám mây tập trung, toàn bộ mục đích phi tập trung của giao thức sẽ bị xói mòn. Với Akash, các giao thức có thể phi tập trung hóa cơ sở hạ tầng của họ và giảm thiểu phụ thuộc vào các nhà cung cấp đám mây lớn. Thị trường đám mây phi tập trung của Akash mang đến cho các dự án Web3 khả năng linh hoạt và bảo mật hơn, trong khi chi phí lại thấp hơn đáng kể so với các nhà cung cấp đám mây truyền thống. Mặc dù tầm quan trọng của cơ sở hạ tầng phi tập trung có vẻ không được nhận thức đầy đủ trong giai đoạn thuận lợi, các dự án thực sự phi tập trung sẽ được hưởng lợi hơn nhiều khi tình hình trở nên khó khăn.